Indywidualności malarstwa: Filippino Lippi

1457-1504 / Prato, Toskania

Sedno wyjątkowości

Uczeń Botticellego i jeden z najsłynniejszych malarzy złotej epoki Florencji. Strawestował linearny styl swojego mistrza, pozbawiając go części elegancji, subtelności i harmonii na korzyść wymyślności i efektowności. Typowo włoską szkołę połączył później z flamandzką tendencją do szczegółowości, przez co wiele jego obrazów balansuje między południowym a północnym renesansem. Ta szczegółowość korzystała i wzrastała w tym, że lubował się w silnej ornamentacji, w zasypywaniu swoich scen fantazyjnymi dekoracjami, przedmiotami i stworzeniami. Część z nich była zainspirowana antycznymi zabytkami i groteskami, jakie miał okazję oglądać w Rzymie, choć paradoksalnie istota jego form była jak na renesans mało klasyczna, wręcz pod tym względem anarchizująca.

Szczegółowość i wyrazisty, wymyślny rysunek, a także intensywne, ciepłe barwy - wszystko to sprawiło, że esencjonalnym efektem jego najlepszych dzieł jest przyjemne wrażenie bardzo silnej złożoności i różnorodności materii. Z tych samych powodów, mimo że większość jego obrazów poświęcona jest "ciężkim", sakralnym tematom, są one niemal hedonistyczne w odbiorze. Choć prawie całe życie przeżył w XV wieku, jego malarstwo było już w pewnym stopniu manierystyczne, a więc i w pewnym stopniu wyprzedzało swą epokę o kilkadziesiąt lat. Główne cechy swojego stylu kultywował i intensyfikował aż do śmierci, co widać po jego ostatnich pracach.

Strzępy biograficzne

- Był owocem romansu równie słynnego malarza Filippa Lippiego z młodą zakonnicą. Trzy lata po śmierci ojca, który jako pierwszy przygotowywał go do zawodu, Filippino zaczął dokańczać naukę malarstwa w warsztacie Sandra Botticellego, który był wcześniej uczniem Filippa.

- Był jednym z naczelnych artystów Wawrzyńca Wspaniałego. Na jego zamówienie pracował m. in. nad freskami w willi władcy w Spedaletto razem z malarzami o bardziej rozpoznawalnych dziś nazwiskach: Botticellim, Peruginem i Ghirlandaiem.

- Jego sława za życia nie miała sobie wielu równych: w dniu jego pogrzebu wszystkie pracownie malarskie we Florencji były zamknięte na znak żałoby.

Inspirujący

Filippo Lippi, Sandro Botticelli, malarstwo flamandzkie

Zainspirowani

Piero di Cosimo, Lorenzo Costa, Francesco Francia, Rafaellino del Garbo, toskański manieryzm

Wybrane dzieła

Madonna zjawiająca się św. Bernardowi (ok. 1486 / Badia Fiorentina, Florencja): 7.5/10 [recenzja]

Ołtarz Nerlich (ok. 1488 / Basilica di Santo Spirito, Florencja): 7.0/10

Pokłon Trzech Króli (1496 / Uffizi, Florencja): 8.0/10 [recenzja]

Święty Filip wypędza demona ze świątyni (1487-1503 / kościół Santa Maria Novella, Florencja): 6.5/10